Man maakt stuk – Maurits de Bruijn

9 maart 2024
Wat een leuke bespreking was dit! Zelfs op het terras in de zon bij Podium Mozaïek, hadden we het nog steeds over dit boeiende boek. Eensgezindheid over het aantal sterren, dat hebben we nog niet eerder meegemaakt. Iedereen was enthousiast: 4 sterren.

E: In het begin dacht ik, waar gaat dit naar toe? Het einde was een knaller. De seks vond ik nogal klinisch beschreven. Een opmerkelijk boek.

Be: Mooi gegeven, stelt kunst aan de kaak, origineel, vernieuwend, spannend. Alleen aldoor die seks was irritant.

Linda: Spannend, onverwachts, prettige stijl.
Verering of liefde voor Tommie? Die valt van zijn voetstuk

Bi: 4 sterren Net uit. Eerst traag, over de helft pas pakkend. Een belangrijk boek. Goede structuur. Ze leest een mooi stukje voor, over het onvervulde verlangen. Zijn wij als homo’s daartoe veroordeeld?

Jeanette: Eerst lastig, het gaat over niks. Heel onethisch! Blij verrast door het einde, ik was tevreden over de wraak.

Es: Spannend vanaf een bepaald moment. Moest aan Luister denken, over de hoofdpersoon die gebruikt/ misbruikt wordt voor de kunst. Mooie moderne schrijfstijl.

Sylvana: 4 sterren

Janneke: lekker gelezen, geboeid, niet eenduidig, dus heerlijk.

Je wordt erin gezogen. Het aanspreken van Tommie, het getwijfel, je gaat mee in het schrijfproces. De auteur staat centraal. Je mag in zijn onzekere gedachten kijken. Hij durft zijn eigen raam niet dicht te doen en je begrijpt het ook nog. Hij zegt onlogische dingen tegen de rijke buren, Lieke en Thomas, maar je begrijpt het.

Dan de mannenseks op pagina 19, de totale overgave en p23, voor het eerst dat ik zoiets las én: er iets van begreep, de fascinatie met billen en de kauwgumkleurige anus. Vernieuwend, grensverleggend.

Hij noemt de jongen onder zijn raam, Romeo. Als de auto maar ook door Shakespeare.
De stijl doet denken aan Maartje Wortel en Tobi Lakmaker. De observaties, het getwijfel, zichzelf corrigerend. De schaamte voor een goed cijfer. De omdraaiingen, het moeilijk-doen.
Hoogtepunt: Het etentje bij Tom, waar Bart zijn huiseigenaar blijkt te zijn. Wij zijn ook queer, zeggen de hetero’s.

• Tegen wie praat de schrijver? Wie is Tommie? De galeriehouder (was hij ook zijn minnaar?)

Veiligheid in de wijk, gentrificatie, alles komt langs. “Mensen als Tom nemen die leuke wijkjes over.” De schrijver heeft commentaar op alles, daarna beweert hij weer het tegenovergestelde.

De plot is ingewikkeld en dat gaat nogal snel in het verhaal. Romeo komt erachter dat zij geschilderd zijn. Als hij homo is, betekent zijn kunst niets. Dan mag hij hem niet outen. De schilder  geeft de sleutels van de galerie af, zodat Romeo de werken kan verwijderen. Maar hij en zijn gang vernielt alles. Alles is gefilmd, David kan het maar een keer zien. Is dat ook een kunstproject?

Besproken vragen
• David geeft Tom de schuld. Ben je het daar mee eens?
Waarom draait hij het zo? Ook weer het “spinnen” van een idee. Het framen. De galerie eigenaar wordt rijk, “zijn” kunstenaars niet.

• Vind je dat de schrijver het schilderen overtuigend beschrijft?
Ja. Jeannette herkende veel in het worstelen van de kunstenaar, totdat hij in een flow raakt. Het begin van het boek heeft weinig vaart, plotseling raakt het verhaal in een stroomversnelling. Dit valt samen met het moment dat David, als een malle aan het schilderen slaat. Bovendien viel dit samen met de eerste keer dat hij seks heeft. Dat werkt als een vonk.

• Waarom stelt hij Tom centraal in het verhaal. Een nep-vriend? De nep-kunst-wereld?
Bi: het is een schrijverstruc

• Non-binair, trans, lesbisch, onderaan staat de homoman. Vind je dat het klopt?
Ja, nee, ja, nee

Ik verwachtte een drama op de opening van de expositie.
Ja, dat is ook de bedoeling van de schrijver.

Hij heeft succes, er wordt veel werk verkocht. De galerie profiteert van het anti-homo geweld, en genereert er nog meer aandacht mee. Telkens draait de situatie zich om, dat is boeiend.

• Waar speelt het?
De diamantbuurt, oost, noord, Amersfoort, iedereen zag een andere buurt voor zich.*

Erg leuke uitspraak: Seks met mij is de moeite waard, het enige waar ik niet onzeker over ben.

• Hij suggereert dat Romeo ook seks heeft gehad met de zanger. Die ontkent dat. Wat denken jullie?
Ja, nee, we komen er niet uit. Een extra lijntje in het verhaal.

• Wie komt er goed uit in het verhaal?
Vrouwen niet, hetero’s niet, kunstenaars niet, docenten niet
Heel even duiken de ouders op, de hebben een bescheiden, normale rol. Hij komt er zelf slecht vanaf. Niemand.

• Hoe is het voor lesbische vrouwen over homoseks te lezen?
Be ergerde zich aan de obsessie met seks. Alle anderen vonden het bevrijdend, vernieuwend of “wel prima”.

• Soms lijkt het alsof mensen, inclusief ikzelf, niet meer weten hoe met elkaar om te gaan. Ben je het daar mee eens?
Ja! Eerst appen, nooit meer bellen.

• Wij zijn ook queer, zeggen de hetero’s.
Het toe-eigenen hiervan, wat vind je daarvan?
We zijn liever ook niet wit, omdat we niet bij de daders willen horen. Herkenbaar

• Is Romeo nou homo of niet?
De een weet zeker van wel, de ander van niet. Nummer drie denkt dat het zijn vrienden gewoon niets uitmaakt.

• Wat gebeurt er als het boek uit is?
Eindigt David in de gevangenis of Romeo? Of begint David gewoon een nieuw hoofdstuk van zijn leven?

De cover, de poster als pr actie van Das Mag, we vinden het allemaal geslaagd.

De titel
Romeo maakt letterlijk de galerie stuk. Heteromannen maken altijd alles stuk (?) Hijzelf maakt zijn werk stuk, zijn succes stuk. Een stuk is natuurlijk ook een kunstwerk. En een stuk is een knappe man

Recensies
Wat stukjes voorgelezen, allemaal enthousiast

Over de schrijver
41 jaar, hij draagt graag vrouwenkleren, doet veel met mode en kunst. Maakt het zichzelf niet makkelijk, hij is queer activist. Zijn volgende boek gaat over Israel en Palestina.

* Heel toevallig kwam ik twee dagen later op straat De Schrijver Zelve tegen in Amsterdam West. En nu weten we waar de vissenkom is!